Các trò thử tưởng tượng, vào một đêm cuối tháng 10, vừa bước ra phố liền gặp vài kẻ Zombie (người chết biết đi), rẽ qua bên kia gặp phải mộ...
Các trò thử tưởng tượng, vào một đêm cuối tháng 10, vừa bước ra phố liền gặp vài kẻ Zombie (người chết biết đi), rẽ qua bên kia gặp phải một tên ác quỷ Draculla, tránh vào trong hẻm lại chạm mặt một ma nữ đầu bù tóc rối, áo trắng dính đầy máu, hai con mắt sâu hoắm, đang trừng trừng nhìn trò. Quá hãi, trò lao nhanh vào quán Bar để dùng ít rượu lấy lại bình tĩnh. Tại đây trò lại thấy một nấm mồ dựng thánh giá lạnh lẽo, bên cạnh là một cái chân người lăn lóc sóng soài. Phía trên trần quán bar treo vài cái đầu lâu đang còn dính máu…Khách ở đây đều mặc ma phục màu trắng, đen, đỏ, với nhiều hình tướng ghê rợn, họ đến ôm chầm bạn để mời nhập cuộc! Nếu trò là nữ chắc đã xỉu ngay trên vệ đường, đừng nói gì đến chuyện vào được quán Bar!
Tất cả đó đều là hóa trang của lễ hội Hallowen được diễn ra vào mỗi năm, đúng vào đêm 31.10 cho đến tận khuya. Ngày lễ này được tổ chức ở các nước phương Tây , chủ yếu ở Hoa Kỳ , Canada , Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland , Ireland , Puerto Rico và bắt đầu trở nên phổ biến tại Úc , New Zealand và trong những năm gần đây đã có cả ở Việt Nam .
Ngày nay, nhiều tụ điểm ăn chơi đã tổ chức các party theo chủ đề ma quái của ngày Halloween đã biến ngày 31/10 trở thành một ngày lễ hội rất được chào đón của nhiều thanh thiếu niên tại Việt Nam.
Thực chất của Hallowen là một lễ hội hóa trang như bao nhiêu lễ hội truyền thống khác. Từ thuở ban sơ, lễ hội này dành riêng cho trẻ em. Đặc biệt trong ngày này những đứa trẻ sẽ hoá trang trong những bộ trang phục quái lạ đi đến gõ cửa những ngôi nhà để xin bánh kẹo, nếu có người lớn thì chỉ những kẻ ăn xin, gõ cửa “khất thực”, tựa như ngày Rằm tháng Bảy Âm lịch ở Trung Quốc, Việt Nam.
Về sau, thanh niên nam nữ đều tham gia vào lễ hội để thỏa mãn tính khí nông nỗi và tính chất nổi loạn của mình. Từ đó, gây ra hậu quả. Các nhà hình pháp học châu Âu đều thừa nhận rằng ngày lễ ma quái này đã làm tăng nhanh số lượng nạn nhân bị cưỡng hiếp, bạo hành, chí ít là sa đọa trong cơn mê nhục dục của bia, rượu, ma túy…so với ngày thường, và lễ thường.
Giải thích nguyên nhân này, các nhà tâm lý- xã hội học cho rằng những dục tính cuồng loạn vốn nằm yên trong tiềm thức, nay có dịp trỗi dậy mãnh liệt khiến cho phần “con” đè bẹp phần “người”, bao nhiêu dồn nén, nội kết tâm lý đều nhất loại bộc phát, cộng thêm “trợ thủ” hóa trang kỳ quái khiến không ai nhận ra nhau, nên những người tham gia lễ hội thừa cơ “nước đục thả câu”, buông thả theo bản năng. Do vậy, ở một số nước không muốn du nhập “loại văn hóa ma quái” này. Chính phủ mở chiến dịch bài trừ.
Một số trường học Nga “cấm cửa” Halloween, đặc biệt, các quan chức giáo dục ở vùng Krasnodar phía nam nước Nga đã ban hành lệnh cấm tổ chức lễ hội Halloween tại các trường học địa phương. Giải thích về lệnh cấm này, các quan chức dẫn ra nhiều nghiên cứu cho thấy lễ hội Halloween “rất nguy hiểm” và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của học sinh, (theo tin tức từ hãng tin RIA Novosti ngày 25.10).“Trẻ em tham gia lễ hội Halloween thường có cảm giác sợ hãi hoặc hung hăng, thậm chí có cảm giác muốn tự sát”, Sở giáo dục Krasnodar cho biết trong một thông cáo báo chí.
Sở giáo dục Krasnodar cũng kêu gọi các trường nên tổ chức các lễ hội và tiệc tùng dựa trên giá trị truyền thống của nước Nga. Được biết, lễ hội Halloween được tổ chức tại khắp nơi ở Nga kể từ thập niên 1990. Nhưng đến năm 2003, Sở giáo dục thành phố Moscow cấm các trường học tổ chức lễ hội Halloween.
Các học sinh Philippines cải trang ma quỷ đón mừng lễ hội Halloween – Ảnh: Reuters
Lễ hội truyền thống Hallowen có cội nguồn từ Phương Tây, lan qua các nước Nam Mỹ, rồi sang các nước châu Á như hiện nay. Ở Hà Nội trong mùa này, một quán Bar dựng lên không gian ma quỷ đến rợn người, tựa như hình ảnh trong phim “Lưỡi cưa” kinh dị. Vừa rồi, hot girl Quỳnh Nhi nhân mùa lễ này, tung lên mạng nhiều hình ảnh “ma quái” đến rợn người, gây phản cảm trong thị hiếu công luận.
Hình ảnh “ma quái” đến rợn người, gây phản cảm trong thị hiếu công luận của hotgirl Quỳnh Nhi. Ảnh: ttvn.vn
Ngay cả trường tiểu học, một trường tại TP HCM tổ chức lễ hội này dành cho các em trẻ và phụ huynh.
Không ít phụ huynh ngao ngán về chuyện này. Một cư dân mạng ChauPhamdc @gmail.com than thở: “Theo thông báo này thì các bé sẽ mặc đồ hóa trang ở nhà và mang theo một bộ đồng phục để thay cho lớp học buổi chiều.
Tôi xem kỹ và hỏi cháu rằng bắt buộc hay là tự chọn thì cháu nói học sinh bắt buộc mặc còn phụ huynh thì tùy ý nếu tham gia được.
Theo cháu kể, trong lớp rất rộn ràng, các cháu khoe nhau trang phục. Và thế là cháu khóc lóc, đòi mua trang phục hóa trang mà phải hàng đẹp, hàng xịn. Trong khu vực chúng tôi, chỉ có 1, 2 địa điểm bán trang phục loại này và hôm qua chúng tôi thật vất vả mới chen chân mua được 1 bộ trang phục tàm tạm. Nói là tàm tạm cũng tốn hết của cha mẹ hết cả nửa tháng lương tối thiểu”
Tôi tự hỏi có thật cần thiết không khi nhà trường bắt các cháu mặc như vậy, có cổ súy quá đáng cho một hoạt động chưa cần thiết? Tại sao lại tốn tiền vào các trang phục chỉ mặc 1 lần/ năm (các cháu rất mau lớn, nên năm sau lại phải mua bộ khác rồi)?
Trường cháu tôi học không phải là trường giàu, không phải trường dân lập mà là trường công lập. Các học sinh thì gia đình có đủ các hoàn cảnh kinh tế. Liệu khi trường ra những quyết định như vậy có nghĩ đến hết mức độ nhân đạo chưa?
Hay lại diễn ra cảnh bé có điều kiện thì tươi vui hớn hở, bé không điều kiện thì buồn tủi, mặc cảm”.
Phát hiện hàng trăm đồ chơi Halloween gây ngứa, dị ứng. Ảnh: Tuổi trẻ
Lợi dụng thời cơ này nhiều đồ chơi mặt nạ gây độc hại của Trung Quốc tràn vào thị trường cả nước, khiến bức tranh lễ hội càng lộ ra nhiều hạt sạn văn hóa.
Cho dù lễ hội Hallowen có mang cội rễ tính nhân văn nào đó theo sự lý giải của những nhà nghiên cứu văn hóa, nhưng vẫn là tác nhân gieo rắc mầm mống ma quỷ vốn là đối tượng không đáng để trở thành như họ. Một khi thế hệ trẻ thông qua lễ hội này dáng mác ma quỷ cho mình, đem hình tượng quỷ ma làm trò đùa, làm thú vui như hiện nay với kiểu chơi càng rùng rợn, giả càng giống càng được tung hê, thử hỏi “chuẩn mực văn hóa” của chúng ta như thế nào?
Đức Khổng Tử, nhà văn hóa lớn ở Phương Đông, từng dạy: “Quỷ thần kính nhi viễn chi” (Quỷ thần nên giữ lễ mà đừng gần gủi), nay giới trẻ, học sinh chẳng những gần gủi mà họ hóa trang mình thành ma quỷ chính cống!
Ở đất nước Ái Nhĩ Lan (Ireland) nơi du nhập lễ hội này khá sớm, nhà thờ Cơ đốc giáo cũng phản đối lễ hội Hallowen và cho đó là sự phỉ báng thanh danh Chúa, trợ lực sự lộng hành của sắc màu ma quỷ.
Đứng trên quan kiến đạo Phật soi rọi vào hiện tượng “giả ma nhát quỷ” như hiện nay, thì nhân gây ra là ma quái, đương nhiên khó tránh được hậu quả, như đã nêu trên. Thực chất vong hồn, ma quỷ không gây đáng sợ mà nguy hiểm nhất là quỷ tâm của mỗi người. Thay vì sợ kẻ thù lớn nhất của ta chính là ta, thì họ lại sợ hãi những hình ma bóng quế. Kinh Phật cũng đã xác quyết quỷ thần (ma quỷ) vốn tự họ mang nghiệp xấu là chuyên gây hại cho loài người, vậy chúng ta lại muốn trở thành họ, chẳng khác nào vô tình quay mủi giáo đâm ngược vào bản thân và đồng loại? Nếu các trò lấy “10 điều tâm niệm” từ luận Bảo vương Tam muội mà cho rằng “Lấy ma quân làm bạn đạo” thì hãy suy gẫm lại đạo lực của mình tới đâu!
Tại châu Mỹ La tinh, toàn bộ tập tục này là một sự nhập khẩu trong thời gian gần đây thôi.
Những tập quán phương Tây khác, như gửi thiệp cho người yêu vào ngày Valentine, ngày tình yêu, cũng đã phát triển tại nhiều nước trên thế giới.
Sự lan rộng của những tập quán như vậy thường gây ra những bất thường và khó xử: như người Úc và người Chile biết rất rõ nó thật không hợp chút nào khi ăn mừng Giáng sinh với tuyết giả và hươu giả vào cao điểm mùa hè tại đây nhưng họ vẫn làm.
Có những bằng chứng là mặc dù người ta tiếp nhận các truyền thống văn hóa chủ yếu là phương Tây thì họ cũng bám giữ những truyền thống riêng của mình.Brazilcó lễ hội giả trang, Ấn Độ có lễ Diwali, người Hoa có Tết âm lịch.
Một xu thế dường như toàn cầu tại thế giới hiện đại là tất cả những lễ hội như vậy ngày càng trở nên có tính thương mại, một dịp để thuyết phục người tiêu dùng mua quà và thức ăn, gửi thiệp và ăn mặc đẹp.
Đây là một xu hướng mà nhiều tầng lớp trên khắp thế giới đều rất rầu lòng nhưng họ dường như chỉ biết bó tay mà không thể làm gì ngăn chặn được.
Halloween nay có thể được nhìn nhận như một truyền thống đặc trưng của Bắc Mỹ, nhưng nó chính thực có nguồn gốc từ người Celtic thời tiền Cơ đốc giáo tại châu Âu.
Họ gọi tập tục này là Samhain, đêm khi thế giới của những người đang sống và người đã chết đến với nhau, để bảo vệ lẫn nhau trước ác quỷ.
Người ta choàng lên người đầu và da của súc vật, để thức ăn ở ngoài cửa nhà mình.
Halloween đã chẳng bao giờ trở thành một lễ hội Cơ đốc giáo, nhưng nó đã đi vào lịch của người Cơ đốc.
Chính người Ireland đã đưa tập tục này tới Bắc Mỹ vào thế kỷ thứ 19. Nhưng Halloween như chúng ta biết ngày nay, với những quả bí đỏ được khoét thủng, những bộ xương người và trò trick – or – treat tức xin cho quà nếu không sẽ bị làm trò, tất cả những cái đó chỉ bắt đầu phát triển sau Đại chiến Thế giới thứ nhất.
Điều chắc chắn Halloween là rất phổ biến trên thế giới và tầm quan trọng thương mại của nó đã gia tăng trong những năm gần đây.
Tại Anh chẳng hạn, trò xin quaà tặng nếu không sẽ bị làm trò thực sự chỉ được biết đến vào những năm 80. (theo Việt báo- Tiền Phong)
Trên phương diện văn hóa, mỗi dân tộc đều có truyền thống riêng, đáng trân trọng và phát huy, nhưng thực tế cho thấy chúng ta chưa thực sự trọng thị những sắc thái văn hóa thuần Việt thiêng liêng của mình, mà ngược lại, những gì nước ngoài đã bỏ dần thì chúng ta lại tiếp nhận rồi phát triển, chẳng hạn như lễ hội ma quái Hallowen. Như vậy, chẳng khác chi chúng ta lấy bóng hoàng hôn của người làm ánh bình minh của mình! Đáng tiếc thay! Có lẽ dân ta thường cố hữu tính vọng ngoại chăng? Mong rằng chúng ta du nhập những nét văn hóa toàn cầu mang tính chất “gạn đục khơi trong”, có chọn lọc phù hợp với thuần phong mỹ tục nước ta.
Làng Phước Thành ngày 02.11.2013
THINLEY-NGUYÊN THÀNH
(theo Chánh Tư Duy)
Một số hình ảnh đêm Halloween của giới trẻ Hà Thành
3 bạn trẻ đã hoá trang rất kỳ công thành nhưng con ma đáng sợ với nhền nhện và bọ cạp bằng bóng bay.
Dù là ma nhưng ta vẫn phải tự sướng.
Nếu không phải là đêm Halloween có lẽ nhiều người sẽ “chết khiếp” với 2 khuôn mặt này.
Một thần chết phiên bản Việt.
Zombie tại Hà Nội
Anh bạn người nước ngoài tỏ ra khá hào hứng với đêm Halloween tại Việt Nam
Có cả gia đình cho con nhỏ đi chơi Halloween
Dịch vụ hoá trang ma quỷ ngay tại địa điểm ăn chơi.
BÌNH LUẬN